Nederland behoort tot de meest welvarende landen. Het gemiddeld inkomen ligt ver boven dat in andere landen. Nederland is één van de landen met de hoogste belastingdruk. Loon- en inkomstenbelasting, milieuheffingen, accijnzen, invoerrechten, motorrijtuigenbelasting, BTW, etc. En toch, met al deze inkomsten voor de schatkist zijn we in Nederland blijkbaar niet in staat voldoende betaalbare woningen te bouwen.

Maar kun je nog spreken van echte woningnood, is het niet meer een kwestie van een kwalitatief woningtekort in stedelijke gebieden. In Friesland komt leegstand voor, in Groningen dreigde een hele buurtschap te worden gesloopt, omdat er geen gegadigden voor de woningen waren. Naast een achterblijvende bouwproductie kan gesproken worden over een tekortschietende wetgeving om leegstand en speculatie adequaat aan te pakken. Ook als gevolg van echtscheidingen zijn per jaar circa 10.000 woningen nodig.

Hoewel er een tekort aan woningen is in bepaalde stedelijke gebieden staan panden soms langdurig leeg en dat leidt tot verloedering. Die leegstand zou onder meer veroorzaakt worden door speculanten en projectontwikkelaars.

Er is een periode geweest, dat het verschil tussen mijn en dijn vervaagde en het proletarisch winkelen (stelen) deel zou moeten uitmaken van het maatschappelijk leven. Om woningnood, leegstand, en verloedering tegen te gaan en panden te behouden kwam ook het fenomeen kraken. De ervaring leert, dat verloedering van kraakpanden eerder toe- dan afneemt. Enkele uitzonderingen daargelaten blijven de panden ook niet behouden. Krakers hebben een voorkeur voor monumentale panden op een centrale locatie. Vrijwel nooit interesse voor ruimten op een bedrijventerrein of een flatje dat ook al lang leeg staat.

Is er bij het merendeel van de krakers niet veel meer sprake van ideologische opvattingen. Komen we dezelfde figuren uit binnen- en buitenland ook niet tegen als dier- en milieuactivisten en als antiglobalisten, die geweld niet schuwen. Levensbedreigend geweld tegen de politie is schering en inslag en geweld onder elkaar doet zich voor. In het algemeen willen deze figuren anoniem blijven.

Een zichzelf respecterende democratie kan dat niet tolereren. Hoog tijd dus voor adequate wetgeving. CDA, PvdA en ChristenUnie, hebben een wetsvoorstel ingediend. Gemeenten zijn tegen. Het voorstel is m.i. niet in balans, teveel gericht op het tegengaan van kraken, te weinig op het tegengaan van speculatie. Er zullen wijzigingen in aangebracht moeten worden. De gemeenten moeten de mogelijkheid hebben om malafide onroerend goed speculanten effectief aan te pakken. Bijvoorbeeld door de sanctie aan te passen met een onteigeningsclausule en de boete te verhogen tot minstens € 50.000,- of de voorgestelde boete op € 7.500,- per week te stellen.

Het geweld tegen overheidsdienaren en de financiële consequenties van de inzet die nodig is voor ontruimingen leiden er toe, dat kraken als een misdrijf moet worden aangemerkt. Er zijn mindere zaken die als misdrijf in de wet zijn opgenomen.

Breun van Ruiswijk,
fractievoorzitter ChristenUnie